• Anasayfa
  • Favorilere Ekle
  • Site Haritası
 Experts Ulaştırma Logo
KONTEYNER TAŞIMACILIK
KOMPLE TAŞIMACILIK
PARSİYEL TAŞIMACILIK
DENİZ YOLU TAŞIMACILIK
CANLI DESTEK

Stok Yönetimi

Stok Yöneti mi STOK ÇEŞİTLERİ NELERDİR Hammadde Stoku: Stok, hammadde stoku olarak adlandırılır. Stoklar her hangi bir işlem görmemiş ve depoya.


... konulu sunumlar: "Stok Yöneti mi STOK ÇEŞİTLERİ NELERDİR Hammadde Stoku: Stok, hammadde stoku olarak adlandırılır. Stoklar her hangi bir işlem görmemiş ve depoya."— Sunum transkripti:

1 Stok Yöneti mi 30.05.2021

2 STOK ÇEŞİTLERİ NELERDİR Hammadde Stoku: Stok, hammadde stoku olarak adlandırılır. Stoklar her hangi bir işlem görmemiş ve depoya geni gelmiş malzeme hammadde stoku olarak adlandırılabilir. İngilizce olarak Raw Material olarak adlandırılır. STOKLAR, Stoklar değer akışındaki lokasyonuna ve kullanım amacına göre 2 ana türe ve her bir türün altında 3 alt tipe ayrılır. Yarı Mamül (Prosesler Arası) Stoku: Hammaddede işlem görerek bitmiş ürüne dönmemiş malzemeler yarı mamül olarak adlandırılır. Bitmiş Stok: Müşteri talebini karşılamak için üzere tamamlanmış malzeme bitmiş stok olarak adlandırılır. Finished Goods olarak adlandırılır ve FG olarak kısaltılır. LOKASYONUNA GÖRE

3 KULLANIMLARINA GÖRE STOK ÇEŞİTLERİ KULLANIM AMACINA GÖRE 1- Tampon Stoku, 2- Emniyet Stoku ve 3- Çevrim Stoku olarak üç ana sınıfa ayrılır. Çevrim Stoku: Çevrim stoku, öncül prosesin parti büyüklüklerine ve dolayısıyla bilgi ve malzemenin yenilenme sıklığına bağlı olarak artar veya azalır. Buna örnek olarak otobüs duraklarında bekleyen yolcular örnek gösterilebilir. Otobüs sıklıkları artarsa (parti büyüklükleri azalırsa) durakta bekleyen ortalama insan sayısı azalır. Emniyet Stoku: Prosesin üretemediği durumlarda prosesin ihtiyaçları için müşteriye teslimatı geciktirmemek için tutulan stoklardır. Yüksek OEE ile çalışan bir prosesin emniyet stokları daha düşüktür. Tampon Stoku: Müşteri talebindeki ve satış tahminlerindeki sapmalar ile dalgalanmaları sönümlemek amacıyla tutulan stoklar tampon stoklarıdır. Tampon stok olmadığı zaman müşteri ve proses hızları arasındaki değişkenlikler dolayısıyla ardıl prosesler malzeme veya bilgi işleyemez duruma gelebilir. Tampon stoku için otoyolda aynı hızda ilerleyen ve aralarında takip mesafesi bırakması gereken araçlar örnek gösterilebilir. Öndeki aracın (ardıl proses) yapacağı ani bir frenin (talepteki dalgalanma) kazaya sebebiyet vermemesi için mutlaka takip mesafesi bırakılmalıdır.

4 STOK DEVİR HIZI STOK DEVİR HIZI bir işletmedeki malzemelerin (hammadde, yarımamül veya bitmiş ürün) tükenme hızının bir ölçütüdür. Stok Devir Hızı, iki farklı şekilde hesaplanır. Bunlardan ilki, ortalama stok seviyesinin stoğun tükenme hızına oranlanmasıdır. İkinci stok devir hızı hesaplama yöntemi ise birden fazla malzeme kaleminin olduğu durumlarda stok maliyeti üzerinden yapılan hesaplamadır. Tükenme Hızına Göre Hesaplama Ortalama stok seviyesi üzerinden herhangi bir ürün kaleminin stok devir hızını hesaplamak için kullanılan yöntemdir. Bu yöntemde, dönemlik tüketim miktarı yıla çevrilir ve ortalama stok seviyesine oranlanır. Ortalama stok seviyesi ilk stok ve son stok değerlerinin aritmetik ortalamasından bulunur. S.D.H. = Satılan Ürün Maliyeti / ((D. Başı Stok + D. Sonu Stok) /2) Stok Devir Hızı= 9.600 / 1600 = 6 Böylece ilgili malzemenin stoğunun yılda 2 kere devrettiğini anlamış oluruz. Aylık Tüketim:800x12= 9600 Yıl Dönem Başı :1000 Dönem Sonu:2000 1100+2100 / 2=1600

5 STOK DEVİR HIZI Stok Değerine Göre Hesaplama (Birden Fazla Ürün Kalemi İçin) =(Satılan Malların Maliyeti / (Başlangıç Stok Değeri + Dönem Sonu Stok Değeri) / 2 formülü ile bulunabilmektedir. Formül sonrası çıkan sonuç stoklar kaç gün ortalamasında elden çıkarıldığını gösterir. Stoklar da bir işletmenin varlığıdır, bu durumda stok devir hızı da şirketin varlıklarını ne kadar verimli kullandığının göstergesidir. Ayrıca hem maliyetler hem de müşteri talebini karşılayabilmek açısından çok önemlidir. Birden fazla ürün kaleminin tek bir stok devir hızını hesaplamaya ihtiyaç duyulduğunda stok değeri esas alınarak hesaplama yapılır. Bu hesaplama yönteminde satılan ürünlerin yıllık maliyeti, stokların ortalama maliyetine oranlanır. Örneğin, A ürünün ortalama stok seviyesi 1200 ve birim maliyeti 2 ; B ürünün ortalama stok seviyesi 600 ve birim maliyeti 6 olsun. Bu durumda toplam ortalama stok maliyeti; 1200×2+600×6=6000 olarak hesaplanır. Yıl içerisinde bu ürünlerin toplam satış maliyeti 30000 olduğu durumda stok devir hızı; 30000/6000=5 olarak hesaplanır. Böylece ilgili malzemelerin stokunun yılda 5 kere devrettiğini anlamış oluruz.

6 STOK DEVİR HIZI / Aksiyon Sipariş sıklıklarının değiştirilmesi ile stok devir hızı yükseltilmesi sağlanır. Tüketim kalemlerinin ortaklaştırılması ile, Sevkiyat sıklıklarının değiştirilmesi ile, Üretim parti büyüklüklerinin değiştirilmesi Üretim reçetelerinin ortaklaştırılması, Stok türlerinin irdelenmesi Setup sürelerinin kısaltılması, Üretim planlama mantığı ve plan sistem değişikliği Siparişlerin ortaklaştırılması gibi konularında çalışma başlıkları incelenmelidir. Stok devir hızı ne kadar yüksek çıkarsa işletmenin tuttuğu stoğun o kadar az olduğunu, dolayısıyla eldeki malzemenin daha hızlı şekilde yenilendiğini anlarız. Stok devir hızı genel olarak yorumlandıktan (yöntem-2) sonra kalem bazlı incelenerek (yöntem-1) stok devir hızı iyileştirme çalışmaları yapılmalıdır. Bu kapsamda alınacak aksiyonlar arasında satınalma boyutunda hammadde için; Stok devir hızı düşük olduğunda: Firmanın, stoklardaki ürünleri hızlı bir şekilde satışa döndüremediği anlaşılabilir. Bu noktada da şirket yönetimi, pazarlama ve reklam çalışmalarının yetersizliği gibi bazı stratejik problemlerin gündemde olduğu düşünülebilir.

7 ORTALAMA STOKTA KALMA SÜRESİ Ortalama stokta kalma süresi hesaplanırken yıl içerisindeki gün sayısı 360 olarak ele alınır ve stok devir hızına bölünür. Çıkan sonuç, stokların kaç günde bir yenilendiğini ortaya koyar. Bu hesaplamaya göre stoklar her 36 günde bir yenilenmektedir. Ortalama stokta kalma süresi = 360 / S.D.H. şeklinde hesaplanmaktadır. Yukarıdaki örnek üzerinden ilerleyecek olursak ortalama stokta kalma süresi şöyle olacaktır: Ortalama stokta kalma süresi = 360 / 5 Ortalama stokta kalma süresi = 72 Bu durumda da yukarıdaki veriler üzerinden bakıldığında stokların 72 günde bir yenilendiği ortaya çıkmaktadır. Stok devir hızı arttığında, ortalama stokta kalma süresi de azalmaktadır.

8 ABC ANALİZİ ABC envanter analizi, tam olarak ne kadar stok tutulacağını belirlemek amacıyla envanteri inceleme süreci olarak tanımlanır. Ürünler, talep miktarına göre büyükten küçüğe üçe ayrılır ve A, B, C tipi olarak sıralanır. A Tipi ürünler Toplam talebin oransal olarak 60-70%’ini oluşturan ürünler A tipi ürünlerdir. Bu ürünler koşan ürünler olarak da adlandırılırlar. B Tipi Ürünler Toplam talebin oransal olarak 20%’sini oluşturan ürünler B tipi ürünlerdir. Bu ürünler yürüyen ürünler olarak da adlandırılırlar. C Tipi Ürünler Toplam talebin oransal olarak 10-20%’lik dilimini oluşturan ürünler C tipi ürünlerdir. Bu ürünler emekleyenler olarak da adlandırılırlar.

9 JUST İN TİME (TAM ZAMANINDA) Just in Time (Tam Zamanında) Tam Zamanında (İngilizce: Just in Time veya kısaca: JIT), üretimi ve verimliliği artırmak için geliştirilen envanter stratejisidir. Bir çok kaynakta stoksuz üretim ya da sıfır envanter gibi kısa tanımlarla ifade edilen tam zamanında üretim daha genel bir ifade ile ” minimum kaynak kullanımı ile minimum zamanda, müşteri taleplerine en doğru şekilde cevap verecek, israflardan arındırılmış, üretim prosesinin esnek bir şekilde kullanılması ile potansiyelleri en yüksek düzeye çıkarmayı ve sıfır stoku hedefleyen” üretim şeklidir. Tam Zamanında Üretim (TZÜ) terimi, Japon TOYOTA firmasının düzgün üretim akışı sağlamak amacıyla geliştirdiği yaklaşıma verilen addır. Bu yaklaşımda amaç, ürün ya da süreçte sürekli iyileştirmeler yapma çabasının yerleştirilmesidir. Özellikle stok düzeylerinin azaltılması Japonlar için sürekli bir amaç olarak benimsenmiştir. Japon yöneticiler stoklarını kayalarla dolu bir göldeki suya benzetirler. Suyun kayaları sakladığı gibi, stoklar da işletmedeki sorunları gizlerler. Stoklar sistemli olarak azaltıldığında, esas problemler su yüzüne çıkmaya başlar ve böylece sorunun çözülmesi olanaklı olur.

10 Firmalar için En stok yönetiminde en önemli ölçütler aşağıdaki gibidir.  Stok Devir Oranları  Satış Stok Günü  Stok/ Satış Oranı,  Stok/Satılan Malzeme oranı Önemli olan stoku minimun seviye de tutmak değildir. Minimum Stok seviyesi her zaman en iyi Çözüm Değildir. STOK YÖNETİMİNDE ÖLÇÜTLER  İşletmelerde Etkin Stok kontrolü olmalıdır. Etkin stok yönetiminde hem maliyetler azalacak hem de performans yükselecektir.  Mamul ve Hammadde stoklarının doğru metot ile yönetimi üretim ve Satış Koordinasyonunda önemli faktördür.  Stok Kayıpları başarısızlığın en önemli debepleri olup işetmenin mezarlığı olarak görülür.

11  Stokta taşınacak ürünlerin belirlenmesi,  Stokların ne zaman ve miktar olarak yenilenmesinin belirlenmesi,  Stok Miktar kayıtlarının tutulması,  Denetleme ve Fiziksel Stokların Kontrolü,  Bozulmuş ve atıl stokların stoktan düşümü, STOK KONTROL VE DÜZENLENMESİ

12  Siparişlerin Yığılması,  Stok Miktarlarının artması,  Anlık üretim değişimlerinin olması,  Satışın ihtiyaçları için ekonomik olmayan üretimler,  Malzeme sıkıntısından dolayı makine durmaları  Depolama alanlarının yetersizliği  Stok Kayıpları, KÖTÜ STOK YÖNETİMİ VE SONUÇLARI

13 STOK BULUNDURMA MALİYETİ Stok bulundurma maliyeti: Depo giderleri, kira, elektrik, ısıtma/soğutma, sigorta, hasarlı ya da bozulmuş mallar ve stoğa bağlanan para ile stoğun bekleme süresince bu bağlanan paranın uğradığı faiz kaybı gibi maliyetler, stok bulundurma maliyetleri olarak ele alınır. Hesaplama şekilleri Fifo Yöntemi (İlk Giren İlk Çıkar): Fifo değerleme yöntemi, üretime verilecek olan veya satılacak malların stoklara ilk önce giren mallardan olması gerektiği varsayımına dayanır. Stoktaki malların kullanılma sırası ilk alınan mallardan başlanarak sırasyla devam eder. Yani stoklara giren malların yine giriş sırasıyla stoktan çıkarlar. TarihG/ÇMiktarKalan MiktarBirim FiyatTutar 01.01.2015G1250 0,3375 14.01.2015G100022500,4400 25.01.2015Ç1500750?? TarihSıraGiriş MiktarÇıkılan MiktarBirim FiyatÇıkılan Tutar 01.01.201511.250,00 0,3375 14.01.201521.000,00250,000,4100 1.500,000,31666667475 FIFO yöntemine göre çıkış işlemi ilk giren malzemeden başlayarak yapılır. Buna göre, Örnekten anlaşılacağı üzere, FIFO yöntemine göre yapılan hesaplama sonucunda, çıkış yapılan malzeme toplam tutarı, çıkış yapılan miktara bölümü sonucunda 0,316667 şeklinde birim fiyat elde edilmiş olacaktır.

14 EKONOMİK SİPARİŞ MİKTARI Toplam stok maliyetini minimum seviyede tutan sipariş miktarını belirlemek için kullanılan stok yönetim modelidir. Bir işletmenin hangi miktarda mal siparişi vermesi gerektiği önemli bir sorudur. Toplam stok maliyeti bulundurma maliyeti ile sipariş verme maliyetinin toplamına eşittir. Sipariş maliyeti, tedarikçiye stok için sipariş vermenin maliyetidir. Emir sayısı, talep edilen yıllık miktarın sipariş başına hacme bölünmesiyle hesaplanır. Stok Maliyeti Nedir?... Stok bulundurma maliyeti: Depo giderleri, kira, elektrik, ısıtma/soğutma, sigorta, hasarlı ya da bozulmuş mallar ve stoğa bağlanan para ile stoğun bekleme süresince bu bağlanan paranın uğradığı faiz kaybı gibi maliyetler, stok bulundurma maliyetleri olarak ele alınır. Ekonomik Sipariş Miktarı Stokları Sipariş ve elde bulundurma maliyetleri toplamını minimum yapan stoklardır. İşletmeler her sipariş verdiklerinde, siparişten doğan taşıma maliyetlerine katlanmak zorunda kalırlar. Diğer taraftan, çok sayıda az miktarda sipariş vermek de işletmelerin muhtemel fiyat ve miktar iskontolarından yararlanmalarını engeller. İşletmeler genellikle ekonomik sipariş miktarına yaklaştıklarında yeni sipariş vermeyi uygun görürler.

15 EKONOMİK SİPARİŞ MİKTARI Ekonomik Sipariş Miktarı Stokları Sipariş ve elde bulundurma maliyetleri toplamını minimum yapan stoklardır. İşletmeler her sipariş verdiklerinde, siparişten doğan taşıma maliyetlerine katlanmak zorunda kalırlar. Diğer taraftan, çok sayıda az miktarda sipariş vermek de işletmelerin muhtemel fiyat ve miktar iskontolarından yararlanmalarını engeller. İşletmeler genellikle ekonomik sipariş miktarına yaklaştıklarında yeni sipariş vermeyi uygun görürler. Ekonomik Sipariş Miktarı sayısı 13 defa ve 1000 Adet olarak çıkmaktadır


"Stok Yöneti mi STOK ÇEŞİTLERİ NELERDİR Hammadde Stoku: Stok, hammadde stoku olarak adlandırılır. Stoklar her hangi bir işlem görmemiş ve depoya." indir ppt